Varantlar, yatırımcısına destek varlığı, belli bir tarihte, belli bir fiyattan satın alma yahut satma hakkı veren menkul kıymetleştirilmiş opsiyonlar olarak biliniyor.
Opsiyonlar ve varantlar ortasındaki en kıymetli fark opsiyonların vadeli süreç temelleri ile süreç görürken, varantların nakit asılları ile süreç görüyor olması.
Yatırımcıya bir hak verirken yükümlülük getirmiyor. Öbür bir deyişle, beklentiler gerçek çıkmazsa öbür opsiyon eserleri üzere yatırım için kullanılan sermayenin üzerinde ziyan etme ihtimali yok, ne kadar yatırım yapılırsa en fazla o kadar kaybedilebilir.
Bireysel ve kurumsal yatırımcılar erişebiliyor
AA’nın haberine nazaran, 12 yıl evvel sürece geçen varantlar, ferdî ve kurumsal yatırımcılar için çarçabuk erişebilir ve düşük maliyetli bir yatırım alternatifi olan varantlar ile yatırımcılar hem düşen hem de yükselen piyasalarda yatırım yapabiliyor.
Varantlar, destek varlığı direkt satın almaya nazaran daha düşük maliyetli yatırım imkanı sunarak, varant alış-satışında ödenen komite oranlarının da destek varlığın alım-satım süreçlerinde ödenen komiteden çok daha düşük olmasına neden olur.
Belirli formüller ile hesaplanan varantların pahası, destek varlığın fiyatı ile eş vakitli hareket ederek pay senetleri üzere alınıp satılabilir.
Varantlar, kaldıraç tesirinden ötürü, destek varlıklara kıyasla yüzdesel olarak daha fazla hareket ederler. Beklenti doğrultusunda hareket eden destek varlığa oranla daha fazla kâr elde ettirme potansiyeline sahip olan varantlar, ilgili destek varlığın beklenti aksine hareket etmesi sonucunda ise daha fazla ziyan ettirme potansiyelini barındırıyor.
Halihazırda varantlar üçer aylık vadeler ile ihraç edilip risk tahlili olarak istikrarlı (yeşil renkli), riskli (sarı renkli), düşük riskli (gri renkli) ve yüksek riskli (kırmızı renkli) biçiminde 4 ana kategoriye ayrılıyor. Vade sonuna yakınlık derecesine nazaran oluşturulan bu kategoriler ile yatırımcılara kendi risk algılarına hitap edecek halde yatırım yapma kolaylığı sağlıyor.
Varant ihraç eden şirket sayısı üçe çıktı
Deutsche Bank’ın 2010 yılında birinci varant ihracı ile başlayan süreçte halihazırda varant piyasalarında ihraççı pozisyonunda olan İş Yatırım ve Ak Yatırım şirketlerine, ihraççı olarak Goldman Sachs’ın piyasa yapan olarak Ünlü&Co ile muahede sağlaması sonucu varant ihraç eden şirket sayısı üçe çıktı. Deutsche Bank 2020’de Türkiye’den çekilmişti.
30’dan fazla destek varlık üzerinde 3’er aylık vadeler ile 800 varant ihraç ediliyor
İlk varantlar, eski ismiyle İMKB-30 Endeksi şimdilerde ise BIST30 üzerinde bir alım ve bir satım varantı ile Garanti Bankası payları üzerine bir alım ve bir satım varantı olacak formda ihraç edilmişti. Artık ise 30’dan fazla destek varlık üzerinde 3’er aylık vadeler ile ortalama 800 adet varant ihraç ediliyor.
Varant piyasasının bu kadar hacimli ve gelişmiş bir piyasa olmasının sebebinin ihraççılar kadar Sermaye Piyasası Heyeti, Borsa İstanbul ve Takasbank üzere regülatör kuruluşların bu piyasaların gelişmesi için verdiği dayanaklar.
